Dyslipidémie
<table id="refer1" cellpadding="5"><caption>Tableau 1 - Messages importants</caption><tbody><tr><th colspan="2">Messages importants</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Défintions</strong></td><td><ul><li>Hypercholestérolémie (<abbr data-tooltip="Hypercholestérolémie">HCH</abbr>) : <abbr data-tooltip="Lipoprotéines de basse densité">LDL</abbr>-C > 1,60g/L,</li><li>Hypertriglycéridémie (<abbr data-tooltip="Hypertriglycéridémie">HTG</abbr>) : triglycérides > 1,5g/L (voir <a href="#refer8"> tableau 8</a>),</li><li>Hyperlipidémie mixte (<abbr data-tooltip="Hyperlipidémie mixte">HLM</abbr>) : <abbr data-tooltip="Hypertriglycéridémie">HTG</abbr> + <abbr data-tooltip="Hypercholestérolémie">HCH</abbr>.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Intérêt des statines</strong></td><td><ul><li><strong>Prévention secondaire</strong> (sujet ayant déjà eu au moins un événement cardiovasculaire) : <strong>intérêt clairement établi avec une réduction démontrée de la mortalité globale</strong>,</li><li>Prévention primaire : intérêt parfois décrit comme moins évident. Il peut être utile d'avoir recours à des outils d'aide à la décision partagée (par exemple l'<a href="/liens-utiles/outil-daide-a-la-decision-prescription-de-statines" target="_blank" rel="noopener">outil d'aide à la décision de la Mayo Clinic</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>SCORE</strong><br /><strong>(<a href="/liens-utiles/evaluation-du-risque-cardio-vasculaire-score" target="_blank" rel="noopener">voir fiche de calcul</a>)</strong></td><td><ul><li>Cette fiche se base sur les recommandations 2019 de la Société Européenne de Cardiologie traitant spécifiquement des dyslipidémies et reposant sur l'<strong><a href="/liens-utiles/evaluation-du-risque-cardio-vasculaire-score" target="_blank" rel="noopener">échelle SCORE</a></strong> qui est<strong> utilisée dans cette fiche</strong>. Cette échelle estime le risque de décéder d'une pathologie cardiovasculaire à 10 ans.</li><li>Échelle SCORE non applicable si :<br /><ul><li>Antécédent cardiovasculaire connu,</li><li><40 ans ou >70 ans,</li><li>Diabète,</li><li>Maladie rénale chronique,</li><li>Forte exposition à un facteur de risque cardiovasculaire (<abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr>) : tabagisme important, <abbr data-tooltip="Hypertension artérielle">HTA</abbr> sévère...</li></ul></li><li>En 2021, la Société Européenne de Cardiologie a publié des recommandations sur la prise en charge globale des <abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr>. Ces recommandations reposent sur <a href="/liens-utiles/score-2-score-2-op" target="_blank" rel="noopener">les échelles SCORE 2 et SCORE-2 OP</a>, <strong>plus précises que le SCORE</strong> dans l'évaluation du risque cardiovasculaire. Cependant, les algorithmes de prise en charge des recommandations de 2019 ne reposant pas sur ces échelles, <strong>celles-ci ne sont pas utilisées dans cette fiche.</strong></li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer2" cellpadding="5"><caption>Tableau 2 - Risque cardiovasculaire et objectif <abbr data-tooltip="Lipoprotéines de basse densité">LDL</abbr>-c</caption><tbody><tr><th style="text-align: center;">Niveau de risque cardiovasculaire</th><th style="text-align: center;">Critères</th><th style="text-align: center;">Objectif <abbr data-tooltip="Lipoprotéines de basse densité">LDL</abbr>-c</th></tr><tr><td style="background-color: #a40001; text-align: center;"><span style="color: #ffffff;"><strong>Très haut risque cardiovasculaire</strong></span></td><td><ul><li><strong><abbr data-tooltip="Antécédents">ATCD</abbr> de maladie cardiovasculaire =<br />(prévention secondaire),</strong></li><li>Diabète avec atteinte d'organe, ≥ 3 <abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr>,</li><li>Diabète de type 1 évoluant depuis >20 ans,</li><li>Insuffisance rénale avec <abbr data-tooltip="Débit de filtration glomérulaire">DFG</abbr> <30 <abbr data-tooltip="Millilitre">mL</abbr>/min,</li><li>SCORE ≥10 % (<strong><a href="/liens-utiles/evaluation-du-risque-cardio-vasculaire-score" target="_blank" rel="noopener">lien</a></strong>),</li><li>Hypercholestérolémie familiale avec maladie cardiovasculaire ou un autre <abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr>.</li></ul></td><td><ul><li><strong> <0,55 g/L</strong> <br />(1,4 mmoL/L)<br /><strong>ET</strong></li><li><strong>↘ 50%</strong> par rapport au niveau de base.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #e03623; text-align: center;"><span style="color: #ffffff;"><strong>Haut risque cardiovasculaire</strong></span></td><td><ul><li>Un <abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr> parmi :<ul><li><abbr data-tooltip="Pression artérielle">PA</abbr> ≥180/110,</li><li>Triglycérides >3,1 g/L ( >8 mmol/L),</li><li><abbr data-tooltip="Lipoprotéines de basse densité">LDL</abbr>-c >1,9 g/L ( >4.9 mmol/L),</li></ul></li><li>Diabète sans atteinte d'organe et :<ul><li>Évoluant depuis >10 ans, ou</li><li>Avec un autre <abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr>,</li></ul></li><li>Insuffisance rénale avec <abbr data-tooltip="Débit de filtration glomérulaire">DFG</abbr> entre 30 et 59 <abbr data-tooltip="Millilitre">mL</abbr>/min,</li><li>Hypercholestérolémie familiale sans autre <abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr>,</li><li>SCORE entre 5% et 10% (<strong><a href="/liens-utiles/evaluation-du-risque-cardio-vasculaire-score" target="_blank" rel="noopener">lien</a></strong>).</li></ul></td><td><ul><li><strong> <0,7 g/L</strong> <br />(1,8 mmoL/L)<br /><strong>ET</strong></li><li><strong>↘ 50%</strong> par rapport au niveau de base.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #ffe436; text-align: center;"><strong>Risque cardiovasculaire modéré</strong></td><td><ul><li>Diabète du sujet jeune (<abbr data-tooltip="Diabète de type 1">DT1</abbr> <35 ans, <abbr data-tooltip="Diabète de type 2">DT2</abbr> <50 ans), ET :<ul><li>Évolution <10 ans, ET</li><li>Aucun autre <abbr data-tooltip="Facteurs de risque cardiovasculaire">FDRCV</abbr>,</li></ul></li><li>SCORE entre 1% et 5% (<strong><a href="/liens-utiles/evaluation-du-risque-cardio-vasculaire-score" target="_blank" rel="noopener">lien</a></strong>).</li></ul></td><td><ul><li><strong> <1,0 g/L</strong> <br />(2,6 mmoL/L)<br /><strong>ET</strong></li><li><strong>↘ 50%</strong> par rapport au niveau de base.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Bas risque cardiovasculaire</strong></td><td><p>SCORE <1% (<strong><a href="/liens-utiles/evaluation-du-risque-cardio-vasculaire-score" target="_blank" rel="noopener">lien</a></strong>)</p></td><td><ul><li><strong> <1,16 g/L</strong> <br />(3 mmoL/L)<br /><strong>ET</strong></li><li><strong>↘ 50%</strong> par rapport au niveau de base.</li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer3" cellpadding="5"><caption>Tableau 3 - Hypercholestérolémie : options thérapeutiques</caption><tbody><tr><th id="refer3b" colspan="2">Recherche et prise en charge d'une cause d'hypercholestérolémie (ou d'hyperlipidémie mixte)</th></tr><tr><td colspan="2"><p>Les explorations paracliniques doivent être orientées par la clinique.</p><ul><li>Grossesse,</li><li>Causes rénales : syndrome néphrotique, insuffisance rénale chronique,</li><li>Causes endocriniennes : diabète, hypothyroïdie, hypercorticisme, déficit en hormone de croissance,</li><li>Cholestase,</li><li>Anorexie mentale,</li><li>Iatrogénie :<ul><li>Diurétiques thiazidiques,</li><li>Antirétroviraux (antiprotéase),</li><li>Bexarotène,</li><li>Corticoïdes,</li><li style="font-weight: 400;" aria-level="2"><span style="font-weight: 400;">Œstrogènes par voie orale,</span></li><li style="font-weight: 400;" aria-level="2"><span style="font-weight: 400;">Certains neuroleptiques</span></li><li>Rétinoïdes,</li><li>Immunosuppresseurs : ciclosporine, sirolimus, évérolimus, <span style="font-weight: 400;">interféron alpha</span>.</li></ul></li></ul></td></tr><tr><th colspan="2">Règles hygiéno-diététiques <br />(<a href="/recommandations/dyslipidemie-conseils-patients" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>)</th></tr><tr><td colspan="2"><ul><li>Perte de poids en cas de surpoids (<a href="/pathologies/regime-surpoids" target="_blank" rel="noopener">voir fiche</a>),</li><li>Activité physique ≥30 minutes par jour, si besoin dans le cadre d'une activité physique adaptée (<a href="/pathologies/prescription-dactivite-physique-adaptee" target="_blank" rel="noopener">voir fiche d'aide à la prescription</a>),</li><li>Alimentation (voir <a href="#refer6">tableau 6</a> ou <a href="/recommandations/dyslipidemie-conseils-patients" target="_blank" rel="noopener"> version imprimable</a>),</li><li>Limiter la consommation d'alcool à moins de 10 g/j (1 unité) (<a href="/pathologies/alcool" target="_blank" rel="noopener">voir fiche</a>),</li><li>Arrêt du tabac (<a href="/pathologies/tabagisme" target="_blank" rel="noopener">voir fiche</a>).</li></ul></td></tr><tr><th colspan="2">Statines</th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Généralités</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Indications</strong></td><td>Voir <a href="#refer4">tableau 4</a></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Choix</strong></td><td><ul><li>Choisir une <strong>statine de haute intensité</strong> (atorvastatine ou rosuvastatine, voir <a href="#refer7">tableau 7</a>),</li><li>Exemple d'ordonnance de 1<sup>ère</sup> intention : <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-atorvastatine-10-mg" target="_blank" rel="noopener">atorvastatine 10 mg /j</a> (dose maximale 80 mg).</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;" colspan="2"><strong>Bilan préthérapeutique et suivi</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Bilans</strong></td><td>voir <a href="#refer5">tableau 5</a></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Objectifs</strong></td><td>voir <a href="#refer2">tableau 2</a></td></tr><tr><td id="refer3b" style="text-align: center;"><strong>Adaptation de la posologie</strong></td><td><ul><li>Objectif atteint : poursuivre à la même posologie et dosage <abbr data-tooltip="Exploration d'une anomalie lipidique">EAL</abbr> / an,</li><li>Objectif non atteint : augmenter progressivement la posologie (paliers d'au moins 4 semaines) jusqu'à atteindre l'objectif ou la dose maximale tolérée sans dépasser la posologie maximale indiquée dans le <a href="#refer7">tableau 7</a> :<ul><li>Objectif atteint : poursuivre à la même posologie et dosage <abbr data-tooltip="Exploration d'une anomalie lipidique">EAL</abbr> / an,</li><li>Objectif non atteint à la posologie maximale tolérée : ajouter ézétimibe :<ul><li>Objectif atteint : poursuivre et dosage <abbr data-tooltip="Exploration d'une anomalie lipidique">EAL</abbr> / an,</li><li>Objectif non atteint et patient à très haut risque cardiovasculaire : ajouter PCSK9 (avis spécialisé).</li></ul></li></ul></li></ul></td></tr><tr><th colspan="2">Situations particulières</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Intolérance aux statines quelle que soit la dose</strong></td><td>Ézétimibe en monothérapie à discuter (avis spécialisé).</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> >70 ans</strong></td><td><ul><li>Intérêt des statines en prévention secondaire,</li><li>Discuter de l'intérêt de l'introduction d'un traitement en prévention primaire en cas de haut risque cardiovasculaire,</li><li>Considérer une statine de moindre intensité (<a href="#refer7">Tableau 7</a>).</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Risque d'interaction médicamenteuse</strong></td><td><p>Considérer une statine d'intensité moyenne ou faible (<a href="#refer7">Tableau 7</a>).</p></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Maladie rénale ou hépatique</strong></td><td>Considérer une statine d'intensité moyenne ou faible (<a href="#refer7">Tableau 7</a>).</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Syndrome coronarien</strong></td><td>Traitement initial avec statines à forte dose.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Femmes</strong></td><td>Statines contre-indiquées en cas de grossesse prévue ou en cours, ou d'allaitement (sauf avis spécialisé).</td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer4" cellpadding="5"><caption>Tableau 4 - Hypercholestérolémie : indications des options thérapeutiques</caption><tbody><tr><td> </td><td style="text-align: center;" colspan="6"><strong><abbr data-tooltip="Lipoprotéines de basse densité">LDL</abbr>-c sans traitement (en g/L / <em>en mmol/L</em>)</strong></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>SCORE</strong></td><td style="text-align: center;"><0.55 g/L<br /> <<em>1.4 mmol/L</em></td><td style="text-align: center;">0.55-0.7 g/L <br /><em>1.4-1.8 mmol/L</em></td><td style="text-align: center;">0.7- 1.0 g/L <br /><em>1.8-2.6 mmol/L</em></td><td style="text-align: center;">1.0- 1.16 g/L <br /><em>2.6-3.0 mmol/L</em></td><td style="text-align: center;">1.16-1.9 g/L <br /><em>3.0-4.9 mmol/L</em></td><td style="text-align: center;">≥1.9 g/L <br /> ≥4.9mmol/L</td></tr><tr><th style="text-align: center;" colspan="7">Prévention primaire</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> <1 %</strong><br /><strong>Bas risque</strong></td><td style="background-color: #bef2d3;" colspan="4"> </td><td style="background-color: #ffe436;"> </td><td style="background-color: #e03623;"> </td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> ≥1% - <5%</strong><br /><strong>Risque modéré</strong></td><td style="background-color: #bef2d3;" colspan="3"> </td><td style="background-color: #ffe436;" colspan="2"> </td><td style="background-color: #e03623;"> </td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> ≥5% - <10%</strong><br /><strong>Haut risque</strong></td><td style="background-color: #bef2d3;" colspan="2"> </td><td style="background-color: #ffe436;"> </td><td style="background-color: #e03623;" colspan="3"> </td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> ≥10%</strong><br /><strong>Très haut risque</strong></td><td style="background-color: #bef2d3;"> </td><td style="background-color: #ffe436;"> </td><td style="background-color: #e03623;" colspan="4"> </td></tr><tr><th style="text-align: center;" colspan="7">Prévention secondaire</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> Très haut risque</strong></td><td style="background-color: #ffe436;"> </td><td style="background-color: #e03623;" colspan="5"> </td></tr><tr><th colspan="7">Traitement</th></tr><tr><td style="background-color: #bef2d3;"> </td><td style="text-align: left;" colspan="6">Information sur les facteurs de risque cardiovasculaire.</td></tr><tr><td style="background-color: #ffe436;"> </td><td colspan="6"><ul><li><abbr data-tooltip="Règles hygiéno-diététiques">RHD</abbr> (<a href="/recommandations/dyslipidemie-conseils-patients" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>) 3 mois,</li><li>Si échec : <abbr data-tooltip="Règles hygiéno-diététiques">RHD</abbr> (<a href="/recommandations/dyslipidemie-conseils-patients" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>) + statines.</li></ul></td></tr><tr><td style="background-color: #e03623;"> </td><td colspan="6"><abbr data-tooltip="Règles hygiéno-diététiques">RHD</abbr> (<a href="/recommandations/dyslipidemie-conseils-patients" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>) + statines.</td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer5" cellpadding="5"><caption>Tableau 5 - Bilan préthérapeutique et suivi du traitement par statine</caption><tbody><tr><th colspan="3"><strong>Bilan et suivi initiaux</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Bilan préthérapeutique<br />(<a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-bilan-pretherapeutique" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></td><td colspan="2"><ul><li>Exploration d'une anomalie lipidique (<abbr data-tooltip="Exploration d'une anomalie lipidique">EAL</abbr>),</li><li><abbr data-tooltip="Alanine aminotransférase">ALAT</abbr>,</li><li><abbr data-tooltip="Créatine Phosphokinase">CPK</abbr>.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><p><strong>Bilan à <br />8 (+/-4) semaines<br /></strong><strong>(<a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-bilan-a-8-semaines" target="_blank" rel="noopener">ordonnance</a>)</strong></p></td><td colspan="2"><ul><li><abbr data-tooltip="Exploration d'une anomalie lipidique">EAL</abbr>,</li><li><abbr data-tooltip="Alanine aminotransférase">ALAT</abbr>.</li></ul></td></tr><tr><th colspan="3"><strong>Adaptations thérapeutiques</strong></th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong><abbr data-tooltip="Exploration d'une anomalie lipidique">EAL</abbr></strong></td><td colspan="2"><ul><li>8 (+/-4) semaines après le début du traitement,</li><li>8 (+/-4) semaines après chaque changement de dose,</li><li>1 fois par an lorsque l'objectif est atteint.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong><abbr data-tooltip="Alanine aminotransférase">ALAT</abbr></strong></td><td colspan="2"><ul><li>Normal à 8 semaines : STOP surveillance,</li><li><3 N : poursuivre le traitement et contrôler de nouveau 4 semaines plus tard,</li><li>≥3 N: arrêter la statine et contrôler 4 semaines plus tard :<ul><li>Retour à la normale : réintroduire la statine avec précaution,</li><li><abbr data-tooltip="Alanine aminotransférase">ALAT</abbr> toujours élevées : rechercher une autre cause.</li></ul></li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;" rowspan="2"><strong><abbr data-tooltip="Créatine Phosphokinase">CPK</abbr></strong></td><td style="text-align: center;">Avant traitement</td><td><ul><li>Normales en préthérapeutique : ne pas contrôler sauf si myalgies,</li><li>>4N en préthérapeutique : ne pas débuter le traitement et contrôler.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;">Sous traitement</td><td><p><strong>Toujours rechercher une interaction médicamenteuse.</strong></p><ul><li>>10 N :<ul><li>Arrêt du traitement,</li><li>Vérification de la créatinine et dosage des <abbr data-tooltip="Créatine Phosphokinase">CPK</abbr> toutes les 2 semaines,</li></ul></li><li><10 N :<ul><li>Absence de symptôme : poursuivre le traitement et contrôler les <abbr data-tooltip="Créatine Phosphokinase">CPK</abbr> à 2-6 semaines,</li><li>Symptômes musculaires :<ul><li>Arrêt du traitement,</li><li>Reprendre le traitement à dose inférieure après normalisation des <abbr data-tooltip="Créatine Phosphokinase">CPK</abbr>,</li></ul></li></ul></li><li><4N :<ul><li>Absence de symptôme :<ul><li>Poursuivre le traitement,</li><li>Surveiller les <abbr data-tooltip="Créatine Phosphokinase">CPK</abbr>,</li></ul></li><li>Symptômes :<ul><li>Surveillance clinique et biologique,</li><li>Si persistance :<ul><li>Arrêter le traitement pendant 6 semaines,</li><li>Réévaluer l'indication du traitement par statine,</li><li>En cas d'indication persistante du traitement, considérer une réintroduction avec une posologie diminuée (ou avec la même posologie mais en espaçant les prises tous les 2 ou 3 jours). Il est également possible de changer de statine.</li></ul></li></ul></li></ul></li></ul></td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer6" cellpadding="5"><caption>Tableau 6 - Hypercholestérolémie : conseils alimentaires</caption><tbody><tr><td> </td><td style="background-color: #bef2d3; text-align: center;"><strong>Privilégier</strong></td><td style="background-color: #ffe436; text-align: center;"><strong>Limiter</strong></td><td style="background-color: #e03623; text-align: center;"><span style="color: #ffffff;"><strong>Fortement limiter</strong></span></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Céréales</strong></td><td>Céréales complètes.</td><td>Pain blanc, riz, pâtes, biscuits, pétales de maïs.</td><td>Pâtisseries, gâteaux, tartes, croissants.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Légumes</strong></td><td>Légumes crus ou cuits, lentilles, haricots, fèves, petits pois, pois chiches.</td><td>Pommes de terre.</td><td>Légumes au beurre ou à la crème.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Fruits</strong></td><td>Fruits frais ou congelés.</td><td>Fruits secs, en gelée, en conserve, jus de fruits, sorbets, confitures.</td><td style="text-align: center;">-</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Sucreries et édulcorants</strong></td><td>Édulcorants non caloriques.</td><td>Sucrose, miel, chocolat, bonbons.</td><td>Gâteaux, glaces, boissons sucrées, fructose.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Viandes et poissons</strong></td><td>Volaille sans la peau, poissons maigres ou gras.</td><td>Agneau, porc, veau, fruits de mer, coquillages,morceaux de bœuf maigres.</td><td>Charcuterie, saucisses, hot dogs, abats.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Œufs et laitages</strong></td><td>Lait et yaourts écrémés.</td><td>Œufs, laits et fromages allégés, autres produits laitiers.</td><td>Fromages non allégés, crème, laits et yaourts entiers.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Assaisonnements</strong></td><td>Vinaigre, moutarde, Sauces 0%.</td><td>Huile d'olive, sauce de salade, mayonnaise, ketchup, margarine molle.</td><td>Beurre, lard, huile de coco et de palme, margarine dure.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Noix et graines</strong></td><td style="text-align: center;">-</td><td>Toutes sans sel.</td><td>Noix de coco.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>Modes de cuisson</strong></td><td>Grillé, bouilli, à la vapeur.</td><td>Rôti, sauté.</td><td>Frit.</td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer7" cellpadding="5"><tfoot><tr><td colspan="4">*Uniquement si hypercholestérolémie sévère, risque cardiovasculaire élevé et échec des posologies inférieures (sur avis spécialisé).</td></tr></tfoot><caption>Tableau 7 - Intensité des statines</caption><tbody><tr><th>Intensité</th><th>Statine</th><th>Posologies (mg/j)</th><th>Réduction théorique du <abbr data-tooltip="Lipoprotéines de basse densité">LDL</abbr>-c</th></tr><tr><td style="text-align: center;" rowspan="3"><strong>Basse</strong></td><td style="text-align: center;">Simvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-simvastatine-10-mg" target="_blank" rel="noopener">10</a></td><td style="text-align: center;" rowspan="3">< 30%</td></tr><tr><td style="text-align: center;">Pravastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-pravastatine-10-mg-tn" target="_blank" rel="noopener">10 </a> - <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-pravastatine-20-mg" target="_blank" rel="noopener">20</a></td></tr><tr><td style="text-align: center;">Fluvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-fluvastatine-20-mg" target="_blank" rel="noopener">20 </a> - <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-fluvastatine-40-mg" target="_blank" rel="noopener">40</a></td></tr><tr><td style="text-align: center;" rowspan="5"><strong>Modérée</strong></td><td style="text-align: center;">Rosuvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-rosuvastatine-5-mg" target="_blank" rel="noopener">5</a> - <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-rosuvastatine-10-mg" target="_blank" rel="noopener">10</a></td><td style="text-align: center;" rowspan="5">30-49 %</td></tr><tr><td style="text-align: center;">Atorvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-atorvastatine-10-mg" target="_blank" rel="noopener">10</a> - <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-atorvastatine-20-mg" target="_blank" rel="noopener">20</a></td></tr><tr><td style="text-align: center;">Simvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-simvastatine-20-mg" target="_blank" rel="noopener">20</a> - <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-simvastatine-40-mg" target="_blank" rel="noopener">40</a></td></tr><tr><td style="text-align: center;">Pravastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-pravastatine-40-mg-tn" target="_blank" rel="noopener">40 </a></td></tr><tr><td style="text-align: center;">Fluvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-fluvastatine-80-mg" target="_blank" rel="noopener">80</a></td></tr><tr><td style="text-align: center;" rowspan="3"><strong>Haute</strong></td><td style="text-align: center;">Atorvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-atorvastatine-40-mg" target="_blank" rel="noopener">40</a> - <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-atorvastatine-80-mg" target="_blank" rel="noopener">80</a></td><td style="text-align: center;" rowspan="3">≥ 50 %</td></tr><tr><td style="text-align: center;">Rosuvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-rosuvastatine-20-mg" target="_blank" rel="noopener">20</a> - <a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-rosuvastatine-40-mg" target="_blank" rel="noopener">40</a>*</td></tr><tr><td style="text-align: center;">Simvastatine</td><td style="text-align: center;"><a href="/ordonnances-types/dyslipidemie-adulte-simvastatine-80-mg" target="_blank" rel="noopener">80</a>*</td></tr></tbody></table><p> </p><table id="refer8" cellpadding="5"><caption>Tableau 8 - Hypertriglycéridémie modérée : prise en charge</caption><tbody><tr><th style="text-align: center;" colspan="2">Recherche et prise en charge d'une cause d'hypertriglycéridémie (ou d'hyperlipidémie mixte)</th></tr><tr><td style="text-align: left;" colspan="2"><p>Les explorations paracliniques doivent être orientées par la clinique.</p><ul><li><strong>Obésité/syndrome métabolique,</strong></li><li>Grossesse,</li><li>Causes rénales : syndrome néphrotique, insuffisance rénale chronique,</li><li>Cause endocriniennes : diabète, hypothyroïdie, hypercorticisme, déficit en hormone de croissance, acromégalie,</li><li>Éthylisme chronique,</li><li>Infection par le <abbr data-tooltip="Virus de l'immunodéficience humaine">VIH</abbr>,</li><li>Iatrogénie :<ul><li>Œstrogènes,</li><li>Diurétiques thiazidiques,</li><li>Antirétroviraux (antiprotéase),</li><li>Bexarotène,</li><li>Corticoïdes,</li><li>Rétinoïdes,</li><li>Immunosuppresseurs : ciclosporine, sirolimus, évérolimus,</li><li>Interféron-alpha,</li><li>β-bloquants,</li><li>Neuroleptiques,</li><li>Résines.</li></ul></li></ul></td></tr><tr><th style="text-align: center;">Seuil</th><th style="text-align: center;">Traitement</th></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> <2 g/L</strong></td><td>Pas de traitement. <abbr data-tooltip="Règles hygiéno-diététiques">RHD</abbr> (<a href="/recommandations/hypertriglyceridemie-conseils-patient" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>) seules.</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong>2 g/L - 5 g/L</strong></td><td><p>Traitement si haut risque cardiovasculaire :</p><ul><li>1<sup>ère</sup> intention : Statines (<a href="#refer3">Tableau 3</a>) + <abbr data-tooltip="Règles hygiéno-diététiques">RHD</abbr> (<a href="/recommandations/hypertriglyceridemie-conseils-patient" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>),</li><li>2<sup>ème</sup> intention : Ajouter les Oméga-3 (2-4 g/j),</li><li>3<sup>ème</sup> intention : Ajout les fibrates.</li></ul></td></tr><tr><td style="text-align: center;"><strong> >5 g/L</strong></td><td>Avis spécialisé (en urgence si patient symptomatique).</td></tr><tr><td style="text-align: center;"><p><strong>Règles hygiéno-diététiques</strong><br />(<a href="/recommandations/hypertriglyceridemie-conseils-patient" target="_blank" rel="noopener">version imprimable</a>)</p></td><td><ul><li><strong>Arrêt de l'alcool,</strong></li><li>Activité physique régulière,</li><li>Alimentation :<ul><li>Favoriser :<ul><li>Les aliments riches en fibres,</li><li>Les aliments riches en oméga-3 (noix, poissons gras),</li></ul></li><li>Éviter :<ul><li>Les aliments sucrés,</li><li>Les fruits,</li><li>Le pain et les féculents (riz, pâtes, semoule, pommes de terre...).</li></ul></li></ul></li></ul></td></tr></tbody></table>
Sources et recommandations
Auteur(s)














Dyslipidémie - Adulte - Pravastatine 10 mg


Dyslipidémie - Adulte - Pravastatine 40 mg


















Dyslipidémie - Adulte - Pravastatine 10 mg


Dyslipidémie - Adulte - Pravastatine 40 mg




















Dyslipidémie - Adulte - Pravastatine 10 mg


Dyslipidémie - Adulte - Pravastatine 40 mg



